Krótka historia trawnika

Krótka historia trawnika.

Sebastian Krajewski

Jak to się stało, że często nie wyobrażamy sobie ogrodu bez tej monotonnej, zielonej, nudnej płaszczyzny zwanej trawnikiem. Poświecamy co roku wiele godzin pracy i pieniędzy aby wyglądał tak jak sobie wymarzyliśmy, aby jak najmniej przypominał swojego przodka, czyli zwykłe pastwisko.

Pierwszymi trawnikami były pastwiska udeptywane i naturalnie nawożone przez pasące się owce. Oczywiście nie składały się wyłącznie z traw, towarzyszyły im inne rośliny zielne. Bardzo ładnie widać to na obrazie Albrechta Durera z ok. 1503 roku, The Great Piece of Turf. Do tego obrazu jeszcze wrócę.
Najwcześniejsze opisy trawników pochodzą z początku XIII wieku. Np. Albert Magnus opisał zalety trawnika otaczającego ogródek ziołowy w średniowiecznym klasztorze. Doceniano wtedy kontrast między niskim trawnikiem i rosnącymi pośrodku ziołami i kwiatami. W XIV wieku Bocaccio opisywał trawniki przeznaczone do rozgrywania turniejów i gier.
Prawdopodobnie pierwszy nowoczesny trawnik powstał w Indiach wokół świątyni Tadż Mahal, w XVII w. Nowoczesny w tym sensie, iż trawy posadzono celowo i z rozmysłem, aby nie zasłaniały widoku na świątynię i nie pozwolono zwierzętom przebywać na tym trawniku, by nie zanieczyszczały go swoimi odchodami. Tym samym regulacją wysokości trawy musiał zająć się człowiek. A ponieważ cięcie kosą pozostawiało trawę zbyt nierówną w opinii władcy, do cięcia zaangażowano kilkadziesiąt kobiet, które narzędziem podobnym do nożyczek codziennie strzygły trawę.
Ale wróćmy do Europy i obrazu Durera. Wprawne oko rozpozna na obrazie nawet kilkanaście gatunków roślin i to oczywiście nie tylko traw. Tak wyglądały trawniki w XVI wieku. Wysokość trawy regulowano wypasając zwierzęta, lub używając krótkich kos. Nowe trawniki zakładano wyłącznie przez „przesadzanie” płatów darni, którą wycinano i przenoszono na nowe miejsce. Dopiero w XVIII wieku zaczęto zakładać pierwsze trawniki przez wysiew nasion dziko rosnących traw. Naukowe badania nad trawami do zakładania trawników wystartowały dopiero w 1895 roku w Stanach Zjednoczonych (Olcott Turf Gardens).
Największy przełom w historii trawnika nastąpił w roku 1830. Anglik Edwin Budding wynalazł kosiarkę bębnową. Kosiarki tego typu są nadal wykorzystywane do pielęgnacji trawników najwyższej jakości np. na polach golfowych i boiskach sportowych. Świetnie widać to na boiskach piłkarskich, gdzie dwukolorowe pasy murawy powstały właśnie dzięki użyciu wspomnianej kosiarki, przejeżdżającej raz w jedną raz w drugą stronę. Około 1900 roku powstała pierwsza kosiarka spalinowa. Jednak to rok 1830 uznałbym za początek ery nowożytnej w dziejach trawnika, który stał się chyba najpopularniejszym elementem większości nowo zakładanych ogrodów i parków w Europie i Stanach Zjednoczonych.

Sebastian Krajewski, ogrodnik z wykształcenia, zawodu i zamiłowania www.ogrodniksebastian.pl